Μελισσοκομια
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ
Από την πιο βαθιά προϊστορική αρχαιότητα, όλες οι παραδόσεις των λαών συνδέουν την μέλισσα με τις δραστηριότητες του ανθρώπου σε αναζήτηση τροφής και φανερώνουν ότι η μέλισσα υπήρξε από τους πιο σημαντικούς συμμάχους του ανθρώπου στον αγώνα της ζωής. Ακόμη και προτού ο άνθρωπος επιδοθεί στη γεωργία, η μέλισσα τον εφοδίαζε με τροφή και με ένα πολύτιμο υλικό για πολλές χρήσεις, το κερί.
Στη σύγχρονη εποχή, όπως και παλιότερα στην διαδρομή των αιώνων, εκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο επωφελούνται από την εργασία της μέλισσας και από τα υποπροϊόντα της δραστηριότητας της.
Οι μέλισσες είναι και ήταν πάντα οι μόνοι παράγοντες συλλογής του απέραντου αποθέματος σακχάρου που βρίσκεται μέσα στο νέκταρ των λουλουδιών, το οποίο η φύση απλόχερα σκόρπισε παντού. Μαζεύοντας αυτό το σάκχαρο εκτελούν την υπηρεσία της σταυρογονιμοποίησης των λουλουδιών, προκαλώντας την παραγωγή βελτιωμένων σπόρων και καρπών σε μια πλατιά ποικιλία φυτών. Με αυτόν τον τρόπο συντελούν σε μεγάλο βαθμό στην ευημερία των ανθρώπων και ζώων, οικιακών και άγριων.
Η ζωή και η εργασία της μέλισσας μελετήθηκαν εδώ και πολλούς αιώνες, αλλά οι μεγαλύτερες σχετικές ανακαλύψεις έγιναν τον 19ο αιώνα, που σημείωσε σταθμό με τη βελτίωση της τεχνικής και επέτρεψε στους βιολόγους να μελετήσουν σε βάθος τη φυσιολογία και τη συμπεριφορά της μέλισσας, με πλήθος από πειράματα, τα αποτελέσματα των οποίων δημοσιεύθηκαν σε βιβλία και περιοδικά προσιτά στο μέσο μελισσοκόμο. Αυτές οι γνώσεις επέτρεψαν την βελτίωση των μεθόδων χειρισμού των μελισσών και η προσεκτική μελέτη των απαιτήσεων για την ευημερία του μελισσιού έκανε δυνατή την πιο εντατική παραγωγική εκμετάλλευση του.
ΤΟ ΜΕΛΙ
Το μέλι ανάλογα με την φυτική του προέλευση διαφέρει στο χρώμα στην γεύση στο άρωμα στην πυκνότητα στην περιεκτικότητα σε γυρεόκοκους στη σύνθεση των ζαχάρων και στα οργανοληπτικά και φυσικοχημικά χαρακτηριστικά. Το μέλι λαμβάνει την ονομασία του φυτού από το οποίο προέρχεται στο μεγαλύτερο ποσοστό.
Ξεκινώντας από την επιλογή της χλωρίδας επιλέγουμε περιοχές όπου έχουμε αυτοφυή φυτά και κωνοφόρα δέντρα. Θεωρούμε πως το πιο σίγουρο είναι να έχουμε τις κυψέλες μας μακριά από περιοχές επιβαρυμένες με ρύπους και φυτοφάρμακα. Είναι γνωστό πως οι μέλισσες έχουν μια συγκεκριμένη ακτίνα δράσης που συνήθως δεν ξεπερνά τα 5 χιλιόμετρα (ανάλογα με την μορφολογία του εδάφους). Έτσι λοιπόν επιλέγουμε περιοχές με αυτοφυή βλάστηση.
Προσέχουμε πώς να αντιμετωπίσουμε τις ασθένειες και τα παράσιτα που εμφανίζονται στα μελίσσια μας. Όπως κάθε ζωντανός οργανισμός έχει και τα όρια του , έχει τις ασθένειες του και τους εχθρούς του. Να τονίσουμε πως ένα μελισσοσμήνος που δεν έχει ταλαιπωρηθεί από φυτοφάρμακα και δεν έχει υποστεί τεχνικές διέγερσης με ζάχαρη και άλλες διεγερτικές χημικές τροφές δεν παρουσιάζει προβλήματα με ασθένειες .
Έτσι για παράδειγμα αν θέλουμε να δυναμώσουμε τα μελίσσια μας μπορούμε να τα τροφοδοτήσουμε με μελί και σκόρδο ή αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε την βαρρόα (παράσιτο- εχθρός της μέλισσας) να χρησιμοποιήσουμε φυτικά σκευάσματα.
Στην χώρα μας έχουν ταυτοποιειθεί εννέα (9) είδη μελιού. Κάθε είδος έχει τα δικά του χαρακτηριστικά που το κάνει να ξεχωρίζει από τα άλλα.
Έτσι έχουμε :
Μέλι Θυμαριού:
Έντονα αρωματικό μέλι υπερτερεί σε χρώμα ,γεύση άρωμα. Κρυσταλλώνει μέχρι 18 μήνες από την παραγωγή του.
Μέλι πορτοκαλιάς:
Έχει υπέροχο άρωμα και ωραία γεύση .Είναι ανοιχτόχρωμο και κρυσταλλώνει πολύ γρήγορα σε ένα μήνα από την παραγωγή του.
Μέλι Ηλίανθου:
Είναι ανοιχτόχρωμο κιτρινωπό μέλι και κρυσταλλώνει γρήγορα σε 1 μήνα από την παραγωγή του.
Μέλι ρείκης:
Είναι μέλι με υψηλή θρεπτική αξία γι αυτό και διατίθεται κύρια από καταστήματα υγιεινής διατροφής. Έχει οσμή και γεύση χαρακτηριστική. Κρυσταλλώνει πολύ γρήγορα σε 1 μήνα.
Μέλι καστανιάς:
Έχει έντονο άρωμα και γεύση υπόπικρη. Κρυσταλλώνει αργά σε 1 με δύο χρόνια περίπου.
Μέλι Πεύκου:
Είναι μέλι που προέρχεται από μελιτώδεις εκρίσεις είναι πλούσιο σε ιχνοστοιχεία και βιταμίνες και δεν κρυσταλλώνει εύκολα. Αποτελεί το 65% Ελληνικής παραγωγής και είναι το πιο δημοφιλή στους καταναλωτές.
Μέλι από βαμβάκι:
Είναι ανοιχτόχρωμο υπερτερεί σε υπεροξείδιο του Υδρογόνου και κρυσταλλώνει σε 1 μήνα .
Μέλι Πολύκομβου:
Σκοτεινόχρωμο μέλι με ιδιόμορφη γεύση.
Μέλι από Έλατο:
Είναι μέλι που προέρχεται από μελιτώδης εκκρίσεις , έχει ωραία γεύση και δεν κρυσταλλώνει εύκολα.
Η ΕΠΙΚΟΝΙΑΣΗ
Η μεγαλύτερη όμως χρησιμότητα των μελισσών είναι η επικονιαστική δράση τους. Μια μέτρια αποικία υπολογίζεται ότι έχει 20 έως 40 φορές περισσότερη αξία για την επικονίαση που επιτελούν τα μέλη της παρά για την παραγωγή μελιού. Στις μέρες μας ένας μεγάλος αριθμός επεμβάσεων στο περιβάλλον με προεξάρχουσες τις πυρκαγιές, καθώς και οι εκτεταμένες μονοκαλλιέργειες έχουν μειώσει κατακόρυφα τον αριθμό των άγριων επικονιαστών. Η συμμετοχή της μέλισσας στην ολοκλήρωση του βιολογικού κύκλου των φυτών, που απορρέει από τη δική της προσπάθεια για επιβίωση, είναι τεράστιας σημασίας. αν αναλογιστεί κανείς ότι αποτελεί περίπου το 80% του συνόλου των ειδών των επικονιαστικών εντόμων.
Η μέλισσα συμβάλλει ουσιαστικά στην επικονίαση των φυτών, για το λόγο αυτό και οι αγρότες θα πρέπει να αποφεύγουν να ραντίζουν τα φυτά τους με εντομοκτόνα και άλλα φυτοφάρμακα επικίνδυνα για τη μέλισσα, για την καλύτερη απόδοση των καλλιεργειών. Αν λείψει η μέλισσα θα λείψουν και οι καρποί.
